İslam'da Evlilik ve Nikah

Yahya POLAT

Bütün peygamberlerin ümmetlerine getirdiği tevhid inancında bir takım değerleri muhafaza vardır. Bunlar içerisinde meşru bir evlilikle nesli muhafaza da vardır.

Cenab-ı Hak, Nur suresinin 32. ayetinde şöyle buyurmaktadır: Sizden bekâr olanları kölelerinizden ve cariyelerinizden uygun olanları evlendirin. Eğer bunlar yoksun iseler Allah onları Fazlı İhsani ile zenginleştirir. Allah lütfu geniş olandır hakkıyla bilendir.

Evlilikten maksat nedir? Birinci olarak haramlardan korunmak ve temiz bir hayat yaşamak, kötülüklerden uzaklaşmak. İkinci olarak salih ve saliha evlatlar yetiştirmektir.

Elbette anne babalar için yaşadığımız toplum ve vatanımız için Allah'ın sevdiği insanların sevdiği evlatlar yetiştirmek, bu dünyada göz ve gönül aydınlığıdır.

Peygamberimiz Aleyhisselam bir hadis-i şerifinde şöyle buyuruyor: Evleniniz, çoğalınız, ben sizin çokluğunuzla ahirette diğer ümmetlere karşı iftihar edeceğim.

Peygamberimiz Aleyhisselam elbette Allah'ın sevdiği kendisine kulluk eden, teslim olan müminler de müminleri sever ve onlarla iftihar eder. İslam'dan uzak yaratılış gayesinden uzak, helali, haramı birbirine katan insanla insanlarla iftihar etmez.

Bazı kişiler, “Ben evlilik külfetini kaldıramam” diye evlenmekten uzaklaşıyor ve temiz bir aile yuvası kuramıyor ve toplumumuzda genç nüfus azalmaya başlıyor veya evlendikten sonra çeşitli endişelerle çocuk yapmak istemiyor. Böylece toplumumuzda genç nesil azalıyor, ihtiyarların sayısı çoğalıyor ve ülkemiz gücünü, kuvvetini kaybediyor.

Dinimize göre nikahın dört rüknü vardır: Koca, eş, akit ve iki şahittir. Akit yani icap ve kabul mazi sığası ile veya hal sığası ile olacak kabul ettim veya kabul ediyorum ifadeleri ile olacak. Resmi nikah yeterli midir? Uygun 2 şahit ve icap kabul olduğunda yeterli olur. Ancak bu önemli akdin dualarla olması da sünnettir. Bu nedenle önce resmi nikah, sonra dini nikah dualarla yapılıp nikah akdinin temellerinin takva üzerine atılması gerekir. Nikah akdini böylece resmî nikahla sağlamlaştırmak gerekir. Aksi takdirde kadın mağdur olur.

Nikahta velilerin izni şart mıdır? Mensup olduğumuz Hanefi mezhebine göre şart değildir, Şafii mezhebine göre şarttır. Hanefilerde velinin izni şart değildir. Ancak velilerin de izni olmazsa, haberi olmazsa bu evlilikten sonraları problemler çıkabilir ve evlilik uzun sürmeyebilir ve boşanmalar baş gösterir.

Kız kaçırma dinimizde uygun mudur? Kız kaçırma dinimize göre uygun değildir. İslam dışı bir davranıştır. Toplum uygun görse de dinimiz uygun görmemektedir. Erkek ve kız anne babalarının onaylarını alıp dualarını almaları gerekir.

Dinimizde şartlı nikah dediğimiz ‘Muta nikahı’ caiz midir? Peygamberimiz Aleyhisselam erkekle kadının belli bir süre için bir para ve mal karşılığında geçici nikahlarını yasaklamıştır. Bu muthan nikahı uygulaması Şii Caferi mezhebine mensup İran gibi bazı ülkelerde vardır.

Kız ve erkek çocuklarının onayı olmadan zorla evlendirmek dinimizce uygun mudur? Zoraki kız ve erkekleri rızaları olmadan evlendirmek dinimizce uygun değildir. Bu zoraki evlendirme kısa zamanda boşanmalara yol açar ve evlilik uzun vadeli olmaz.

Dinimiz İslam evleneceklerin de onaylarının alınmasını istiyor. Evlenmek isteyen erkek ve kız birbirlerine bakabilir mi? Bakabilir ancak mahremlerinin yanında başkalarının bulunduğu bir yerde bakar. Bu konuda Peygamberimiz Aleyhisselam şöyle buyurur: Sizden biriniz bir kadınla evlenmek istediği zaman onunla evlenmesini teşvik edecek özelliklerine bakabilirse baksın. Günümüz Müslüman toplumunda bu prensibi riayet de oldukça azalmıştır.

Günümüzde telefonlarla iletişim vasıtalarıyla daha evlenmeden konuşa konuşa evliliğin heves ve heyecanı özelliği tamamen ortadan kalkmaktadır.

Nişan, nikah yerine geçer mi? Dinimize göre nişan nikah yerine geçmez. Çünkü nişan bir sözdür, akit değildir, nikah değildir.

Nişanlı çift nikahlı gibi birlikte gezebilir mi? Dinimize göre gezemez. Yanında mahreme olmadan nişanlı olan erkek ve kızın baş başa kalması caiz değildir. Çünkü nikahları yoktur. Böylece nikah olmadan nişanlıyken gezmek, tozmak bugünkü anlamı ile flört etmek dinimize göre caiz değildir. Bazıları şöyle düşünüyor: “Ben nişanlım ile gezip tozayım sonra hoşuma giderse evlenirim” diyor. Bu davranış da dinimizce uygun değildir. Çoğu zaman nişanlılar birbirine gerçek yüzünü de göstermiyor, sonradan evlilikten vazgeçildiği takdirde kadın daha çok zarar görüyor.

Nişanlıyken nikah kıyılabilir mi? Dinimize göre bir takım mahsurları olduğu için uygun değildir. Bazı kişiler nişanlıyken iyi niyetle “nikah kıydıralım” diyor, kıydırıyor. Geziyor, tozuyor daha sonra düğün olmadan vazgeçiyor. Bu durumda kız ve ailesi büyük zarar görüyor.

Nişanlı kıza talip olunur mu? Dinimize göre nişanlı kıza talip olmak haramdır. Bu konuda Peygamberimiz Aleyhisselam müminleri uyarıyor: ‘Sizden biriniz Müslüman kardeşinin satışı üzerine satış yapmasın. Müslüman kardeşinin nişanı üstüne de izni olmadıkça nişan yapmasın’ buyuruyor.

Boşanmış hiddet bekleyen kadına evlilik teklif etmek caiz midir? Dinimize göre caiz değildir. Kocası ölen bir kadın 4 ay 10 gün hiddet bekler. Ondan sonra ancak evlenebilir. Boşanmış olan kadın ise 3 ay hiddet bekler, ondan sonra evlenebilir veya hamile ise çocuğunu dünyaya getirdikten sonra evlenebilir.

Nişanlı iken sözden dönülürse hediyeleri erkek alabilir mi? Nişan hediyeleri hibe sayılır, dönülürse geri alınmaz. Bu konuda da Peygamberimiz Aleyhisselam şöyle buyuruyor: Nikah akdi yapılmadan önce evlenilmek isteyen kadın için velisine verilen mehir hediye ve verilmesi vadedilen şeylerin tamamı kadının hakkıdır. Nikah akdinden sonra verilenler ise velisinindir. Bundan sonraki yazımızda evlilik ve nikahla ilgili daha birçok sorulara cevap vermeye çalışacağız.

Allah'a emanet olunuz.