Yaşama Can Veren Duygu “Cömertlik”
Metin MERCİMEK
“Veren el alan elden üstündür.” Atasözü
Çevremize hayat veren, yaşamın ta kendisi olan vermek kavramına bir göz attığımız zaman, bu etkenin diğer bir kolunun da cömertlik olduğunu görürüz. Çünkü cömert kişi, hiç bir karşılık beklemeden, tereddüt etmeden sahip olduğunu verir, paylaşır. Ayrıca vermek, kişiliğimizi yumuşatır ve yüceltir, diğer insanlarla barış, hoşgörü, sevgi gibi üstün değerlerle buluşturur.
Vermek duygusu ile ilgili olarak Ali İmran Süresi, “Sevdiğiniz şeylerden vermedikçe gerçek iyiliğe ulaşamazsınız” diye buyurur. Amaç ihtiyacınız olmadan şeylerden kurtulmak değil, muhtacı en az kendiniz kadar değerli görmektir. Değer verdiğiniz, sevdiğiniz şeyleri, terk etmenin ıstırabı pahasına muhtaca layık görüp vermektir.
Vermenin ne denli değer taşıdığına dair hep dile getirilen ve hepimiz tarafından bilinen bu hikâyeyi birlikte görelim. Yeni evlenen genç bir bayan kendi annesinden gördüğü yakınlığı, sevgili kayınvalidesinden görmediğini hisseder. Evliliğinin ilk günleri mutsuz ve acı içinde geçer. Nihayet dayanamaz ve köyün büyücüsüne gider. Büyücü, el birliği yapıp kayınvalideyi ortadan kaldırmayı önerir. Hazırladığı zehri bir gün sonra genç geline verir ve üç ay süreyle her gün yemeğine bir tutam katmasını söyler. Zehrin belirgin bir tadı olmadığını ve şüphe çekip cinayetin anlaşılmaması için de bu üç ayda kayınvalideye derin sevgi ve saygı göstermesini önerir.
Daha üç ay dolmadan gelin pişmanlık içinde büyücünün yanına gelir ve “Kayınvalidem çok değişti. Çok iyi bir insan oldu. Ne olursunuz ona verdiğim zehirleri temizleyecek yeni bir formül hazırlayınız, çok pişmanım” der. Bunu üzerine büyücü bir gülümser ve “Bu pişmanlık içinde bana geleceğini biliyordum. Sana verdiğim zehir değildi. Kayınvalideni değiştiren, sevgi dolu çok iyi bir insan ise kayınvalidenin öleceğine inandığın için, ölecek bir kimseden verdiklerin karşısında bir beklenti içinde olmadan, hesap tutmadan gösterdiğin sevgi ve saygıydı” diye anlatır.
Diğer taraftan insanların feda etmeleri gereken önemli bir şey de acılardır. Acılardan kurtulmak kolay değildir. Çünkü insana acı veren şeyler, bağımlı olduğu şeylerdir. Hani derler ya, “Mal canın yorgasıdır” diye. Canından bir şey gidiyorcasına, bedeninden koparcasına acı çeker. Nefsi kontrol etmek demek, ıstırapların kaynağını kontrol etmek anlamına gelir.
Unutmayalım ki, vermek ve nefsi kontrol etmek emek ve çaba ister. Vermek ve nefsi kontrol etmek arzusu içinde herkes bulunabilir. Ama hiç de kolay değildir. Yıllardan beri biriktirdiğimiz ve sahiplendiğimiz şeyleri başkalarına vermek, nefsi kontrol pahasına alışkanlıklardan, bağımsızlıklardan ve sevilen şeylerden vazgeçmek çok zor gelir. Bu zorluğu aşabilmek için yola çıkabilmek, hayır ve hizmet yapabilmek için ruhsal zenginliğe, erginlik ve olgunluğa gereksinim vardır.
Böylece yalnızca kendimizi değil, canlı cansız tüm varlıkları, doğayı ve insanları düşünürüz. Bu düşünce hem işimizi kolaylaştırır hem de çevremize hayat verir. Çünkü vermek yani cömertlik sevgidir, mutluluktur, yaşamdır.
